Türkiye’nin Enerji Krizi: İki bölüm_ Oğuz Türkyılmaz ile Söyleşi_ 18 Ekim 2021_ solsiyaset.org
Türkiye’nin Enerji Krizi -1 (Dosya)
Oğuz Türkyılmaz ile Söyleşi
18 Ekim 2021
http://solsiyaset.org/turkiyenin-enerji-krizi-1-dosya/
Enerjide dışa bağımlılığı ve ekonomik krizle birlikte artmaya devam eden enerji zamlarını, SOL Parti Enerji Çalışma Grubu üyesi Oğuz Türkyılmaz ile konuştuk. Bu yazı, enerjide dışa bağımlılığın ve yarattığı ekonomik ağırlığın sebeplerine değinen röportajın ilk bölümünü içermektedir.
Dünyanın birçok yerinde enerji krizi yaşanıyor. Doğal gaz fiyatları artıyor, elektrik tüketici fiyatları zamlanıyor. Bu bir yandan milyonlarca insanın elektriksiz kalmasına sebep oluyor. Diğer yandan elektrik üretiminde kömüre yönelimi artıyor. Fakat kömür bir başka krizi, iklim krizini derinleştiriyor. Bu anlamda enerji krizi gerek hükümetlerin gerekse de sermayedarların iklim krizinin çözülmedeki yetersizliğini, bir çıkmazı da görünürleştiriyor. Yani elektriğin kim için, hangi ilkesel yaklaşımlar esasında ve nasıl üretileceği, iletileceği ve dağıtılacağı konusunun önemi artıyor.
Bu çerçevede öncelikle enerji krizinin ortaya çıkış sebeplerini farklı boyutlarıyla nasıl tarif edebiliriz?
Enerji kullanımı olmazsa olmaz ve vazgeçilemez insan haklarından biridir. Enerji ihtiyacının karşılanması da bir kamu hizmetidir. Dünyanın küreselleşme sürecine girmesiyle birlikte, sermaye iktidarları tarafından uygulanan neoliberal politikalar sonucunda; elektrik enerjisinden yararlanmanın vazgeçilemez bir insan hakkı olduğu gerçeği yok sayılmıştır. Elektrik temini, kamu kuruluşları eliyle verilen bir hizmet olmaktan çıkarılmış ve bir piyasa faaliyeti haline getirilerek ticari bir meta haline dönüştürülmüştür. Enerji sektörü, kamusal bir düzlemden çıkartılarak özel tekellerin kâr egemenliğine teslim edilmiştir. Sermaye birikim rejiminin sınırsız büyüme eğilimi ile birlikte ortaya fosil kaynaklara dayalı, yüksek karbon emisyonlu, çevreye yıkıcı etkileri olan bir yapı çıkmıştır. Bu yapıda, tekellerin fosil yakıt üretim ve tüketimini temel alan ve hızlı arttıran politikaları sonucu ; küresel ısınmaya da yol açan sera gazı salımları ve ekolojik yıkım, dünyayı tehdit eder bir konuma gelmiştir. Bu politikaların bir diğer sonucu, enerji yoksulluğu ve yoksunluğunun dayanılmaz bir boyuta ulaşmış olmasıdır. Bu yapı artık sürdürülemez bir noktaya gelmiştir.
TEKELLERİN FOSİL YAKIT TEMELLİ POLİTİKALARI NEDENİYLE KÜRESEL ISINMAYA YOL AÇAN SERA GAZI SALIMLARI ARTIYOR
Bugün, insanlığın karşı karşıya kaldığı en ciddi tehlike küresel iklim krizi. Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneline (IPCC) göre karbondioksit oranındaki artışın temel nedeni ise fosil yakıt kullanımı. Küresel ısınmaya yol açan sera gazı (karbondioksit, metan, su buharı, ozon, azot oksit vb) salınımlarının yüzde 71’lik bir bölümü enerji sektöründen kaynaklanıyor.
Petrol, gaz ve kömür tekellerinin çok etkin olduğu günümüz dünyasında, birincil enerji tüketiminde de; tüketim içinde fosil yakıtların payında da, kayda değer bir azalma yoktur. IRENA’nın, dünyada yenilenebilir enerjinin durumunu ve gelişimini inceleyen “Global Status of Renewables 2021” raporuna göre, 2009-2019 yılları arasındaki on yılda, dünya birincil enerji arzı kaynakları içinde fosil yakıtların tartışmasız egemenliği sürmüş ve payı yalnız binde bir azalarak 2019’da yüzde 80,2 olmuştur. Yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam birincil enerji arzındaki payı yüzde 15’e bile ulaşamamıştır.
Fosil yakıt kullanımından hızla uzaklaşılmadığı takdirde, sanayi devrimine göre günümüzde 1,2 º C olan küresel ısınmanın, yüzyıl sonunda 1,5 ºC hatta 2,0 ºC ile sınırlandırılması mümkün olamayacaktır.
Tüm dünyayı etkileyen Covid 19 salgınından dolayı uygulanan kısıtlamaların kısmen de olarak kaldırılması ile; başta ÇHC, Hindistan ve Uzak Doğu ülkeleri olmak üzere, birçok ülkede ekonomide hareketlilik ve sınai üretimde yoğunlaşma ve artışlar başladı. Geçen yıl, salgın nedeniyle satışları daralan kömür madencileri üretimleri kısmış, kömürcüler de sıvılaştırılmış doğal gaz üretici ve satıcıları da; stoklarını en alt düzeyde tutmuştu. Sanayi kuruluşlarının hızlanan üretimleri, enerjiye olan talebi arttırınca, fiyatların çok daha artacağı iddiasıyla sahneye çıkan spekülatörler ve manipülatörler, ortalığı kızıştırarak fiyatların hızla yükselmesine imkan veren bir ortam yaratılar. Sahnelenen oyun büyüktü. Yaşanan talep artışı, bu kadar yüksek fiyat artışlarının, tonu 70 dolar olan buhar kömürünün fiyatının 3.5.-4 kat artarak 250-280 dolar/ton olmasını, gaz fiyatlarının ise 5-10 kat artmasının gerekçesi olamazdı. Fiyatların, çok kısa sürede bu kadar hızla yükselişi, bu yükselişten yararlananların yalnızca spekülatörler, simsarlar vb. olmadığı, daha büyük güçler ve kurumlar olabileceğine işaret etmekte.
Ülkemizde yurttaşların artan vergiler ve temel yaşam gereksinimlerine yansıyan zamlar nedeniyle epeydir zorluk yaşadığını biliyoruz. Faturalar birçokları için ödenemeyecek kadar yüksek. Toplumun en yoksul kesimlerinin enerjiye erişimi olmadığı da biliniyor. Yani aslında bir enerji yoksulluğundan söz edebiliriz. Dünyadaki enerji krizinin Türkiye’ye etkisi nedir, bu kışı nasıl geçireceğiz?
Türkiye’de üç enerji hammaddesinin, kömür, petrol, doğal gaz ve elektriğin; fiyat artışlarının ortak ve farklı nedenleri var.
-Yerli kömürün fiyatı maliyeti, üretim maliyetlerinin artması nedeniyle,
-İthal kaynaklar olan ithal kömür ve doğal gazın fiyatları, satıcıların yaptığı spekülatif fiyat artışları ve dövizle ithal edildiği ve TL yabancı paralar karşısında hızla değer kaybettiği için,
-Petrolde ise yukarıdaki nedenlere ek olarak ürün satış fiyatına eklenen yüksek vergilerden dolayı,
-Elektrikte ise, elektrik üretiminde bu sene payları yarıya yaklaşan ithal kömür ve doğal gaz maliyetlerindeki yükselişin etkileri, özel elektrik şirketlerine YEKDEM, yüksek fiyatlı alım garantileri vb. aktarılan ve elektrik faturalarına yansıtılan yüklü tutarlar ve özel elektrik dağıtım şirketlerin yurttaşlardan tahsil ettiği ve nasıl hesap edildiği anlaşılmayan yüksek dağıtım hizmeti bedelleri
Bu durumda, dünyadaki enerji krizinin ülkemizdeki enerji maliyetlerine yansımalarının şöyle olması beklenebilir:
1.İthal kömürün girdi olduğu sanayi dallarında üretim ve ürün maliyetlerindeki artışların sarış fiyatlarına eklenmesi
2.Petrol fiyatlarının artış nedeniyle petrole dayalı sanayi ürünlerinin ve benzin, mazot vb. ürünlerin fiyatlarındaki artışlar
- Milyonlarca yurttaşların konutlarda mutfak, sıcak su ve ısıtma için kullandığı doğal gaz faturalarında yükseliş
4.Elektrik üretimde kullanılan yerli ve ithal kömür ve doğal gaz fiyatlarındaki artışın yanı sıra dövize endeksli alım desteklerinin neden olduğu maliyet artışı
Elektrik üretim ve ticareti faaliyetinde bulunan şirketlerin üyesi olduğu Elektrik Ticareti Derneği Başkanının elektrik fiyatlarını %45 oranında artması gerektiği, Ekim başında yapılması planlanan ancak son dakikada ertelenen %15’lik zammın geciktirilmemesi talebi, elektrikte yeni zamların habercisi.
Her ne kadar Türkiye’nin doğal gaz alım fiyatları, Avrupa ülkelerindeki gibi yüksek oranda artmasa da, bugüne değin tüm tüketici gruplarına gazı alım maliyetlerinin altında satan ve büyük zararları üstlenen BOTAŞ’ın sübvansiyonu azaltması söz konusu. Ayrıca TL’nin döviz karşısında değer kaybı da var.
Bu yıl içinde yurttaşların konutlarında kullandıkları elektriğin fiyatı yüzde 15, doğal gazın yüzde 17,8 arttı. 2019 Ocak-2021 Ekim arasında TÜFE yüzde 43,4 artarken, bu dönemde:
Fiyatı %70,4 oranında artan elektrikte fiyat artışı, enflasyondan %62,2 daha fazla
Fiyatı %67,2 oranında artan doğal gazda fiyat artışı %67,2.Bu oran da enflasyonun %,54,8 üzerinde.
Bu yılın ilk beş ayında, ödenemeyen faturalar nedeniyle, 1,2 milyondan fazla elektrik konut abonesinin,600 binden fazla konut doğal gaz abonesinin elektrik ve gazları kesilmişti. Aynı nedenle binlerce işyerinin de elektrik ve gazı kesilmişti. Bu karanlık tablo düşük gelir gruplarının zor bir kış geçireceğini işaret ediyor.
NE YAPILMALI?
Kimlerin nasıl ve ne ölçüde yararlandığı şeffaf olmayan 150 Kwh elektrik desteğinin 230 Kwh’a yükseltilmeli
Doğal gaz erişiminin olduğu bütün yerleşimlerde kömür yerine kullanım şekline (bireysel ısınma, merkezi sistem ısınma vb) ve bölgenin coğrafi ve meteorolojik özelliklerine göre belirlenecek miktarlarda ücretsiz doğal gaz desteği sağlanmalı
Bu desteklerden yararlanacakların seçimi şeffaf olmalı.
Konut tüketicileri için elektrik ve gaz da %18, suda %8 olan KDV %1’e indirilmeli, doğal gazda ki ÖTV ,elektrikteki TRT ve enerji payı kaldırılmalı, elektrik dağıtım ve doğal gaz hizmet bedellerini oluşturan kalemler şeffaflaşmalı ve gözden geçirilmeli
Türkiye’nin Enerji Krizi -2
Oğuz Türkyılmaz ile söyleşi
19 Ekim 2021
http://solsiyaset.org/turkiyenin-enerji-krizi-2/
İlk bölümünü dün yayınladığımız, SOL Parti Enerji Çalışma Grubu üyesi Oğuz Türkyılmaz ile enerji krizi röportajımızın ikinci ve son bölümünde; ekolojik, kamucu, toplumcu enerji politikalarının gerekliliklerini konuştuk.
Tükettiği enerjinin %26,6’sını doğal gazdan karşılayan Türkiye, doğalgazda %99 dışa bağımlı. Öte yandan, iktidar ise enerji ihtiyacı için “yeşil kalkınma devrimi” iddiasının bir adımı nükleer enerjiye işaret ediyor. Fakat nükleer enerjinin ne bağımlılık ne de iklim krizine çare olmayacağı da görünüyor. Bu çerçevede Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamada bağımsız, ekolojik ve kamucu bir çözüm mümkün müdür?
Sorunları aşmak ve krizden mümkün olan en çabuk şekilde ve en az hasarla çıkabilmek için; yurttaşların ve toplumun vazgeçilmez gereksinimlerinin karşılanmasında toplumsal yarar esaslarını temel alan demokratik bir planlama ve toplumsal kalkınma perspektifi ile kamucu, toplumcu bir programın uygulanması gereklidir.
Şirketlerin değil, yurttaşların ve toplumun çıkarlarını gözeten, sermaye kesimlerinin kârını arttırmayı değil, yurttaşların ve toplumun yaşamsal enerji ihtiyacının yeşil bir çevre, mavi bir gökyüzü, yaşanabilir bir doğa hedefleri ile uyumlu ve çevreye en az zarar verecek bir yöntemle, güvenilir ve kolayca erişilebilir şekilde kamusal bir hizmet olarak temini için, toplum yararını gözeten adil ve demokratik bir ulusal kalkınma planı ve programı oluşturulması ve uygulanması zorunludur.
Bu tür bir yapı ve işleyişin ancak bir toplumcu sistemde mümkün olabileceğini biliyoruz. Bu hedefe ulaşmak için elbette mücadele ediyoruz ve edeceğiz. Ancak var olan koşullarda da yapılabilecekler vardır. Önerilerimiz bugün ile gelecek arasında köprü işlevi görmelidir.
Enerji sektörünü özel tekellerin kâr egemenliğinden çıkarıp kamusal bir düzleme aktarma, toplum çıkarlarını gözeten, kamusal planlama esaslı, yenilenebilir kaynaklara dayalı, önce düşük karbon salınımlı bir ekonomiye yönelme, süreçte sıfır emisyonları hedefleme ve enerjiyi azami ölçüde tutumlu ve verimli kullanarak enerjide demokratik bir denetimi/programı gerçekleştirme ihtiyacı vardır.
Enerji politika ve uygulamaları çağdaş toplumlarda; tüm yurttaşların ve toplumun ortak gereksinimleri olan adalet, beslenme, uygun barınma, sağlık, eğitim, güvenli çalışma ve yaşam koşulları, ulaşım, iletişim, kültürel ve sportif hizmetler ve tüm bu hizmet ve faaliyetlerin ihtiyaçlarını karşılayacak ve ekonomik faaliyetlerin gereksineceği miktar ve nitelikte enerjinin kamu hizmeti olarak, doğal ve toplumsal çevreye olumsuz etkileri asgari düzeyde tutularak ve azami ölçüde yenilenebilir kaynaklara dayalı, etkin ve verimli olarak üretimini, iletimini ve dağıtımını amaçlamalıdır. Böylece, enerjinin tüm tüketicilere yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli, güvenilir ve ekolojik bir şekilde sunulması mümkün olabilir.
Toplumun yeni bir kamu mülkiyeti anlayışı, tasarımı, kurgusu ve uygulamasına olan ihtiyacı, yaşanan krizin etkileri karşısında daha da artmıştır. Yeni bir kamu mülkiyeti anlayışı ve organizasyonu ile kamu kurumlarının, kamusal hizmet anlayışı ve toplum çıkarları doğrultusunda çalışanları tarafından yönetilmesi ve denetlenmesi, faaliyetlerinin daha verimli ve etkin kılınmasına ve böylece kamusal hizmet niteliğinin ve niceliğinin artırılmasına imkân verecektir. Çalışanların ve toplumdaki bireylerin bilgiye kolay erişebilmeleri, sorunların tartışılmasını ve karar alma süreçlerinde yer almalarını kolaylaştıracak, böylece demokratik açıdan hesap verilebilirlik gerçekleşecektir.
Yeniden kurgulanan ve emekçi halkın çıkarlarının korunmasını ve geliştirilmesini öngören toplum yararı temelli bir kamu mülkiyeti anlayışının uygulanmasıyla, kapitalist toplumun sınırları içinde bile ülke, kamu ve toplum çıkarlarının korunmasına ve sürekliliğinin sağlanmasına katkıda bulunmak imkân dâhilindedir. Böylece günümüzde kamu mülkiyeti ve kamusal hizmet söylem ve uygulamalarına karşı hızlanan neoliberal saldırıları defetmek, topluma hizmet amacının gerçekleştirilmesi ve kamu çıkarlarının korunması mümkün olabilir.
Türkiye’nin fosil yakıt bağımlılığından kurtulması ve enerji üretiminin yenilenebilir kaynaklara dayandırılması ve ekolojik bir şeklide yapılması uzun, sancılı ve zor bir süreçtir.
Enerji arzı içinde birinci sırada, yüklü miktarda ithal kömürü de içeren kömür gelmekte, onu petrol ve doğal gaz izlemektedir. Halen arz içinde, fosil yakıtların toplamı yüzde 83,5, yenilenebilir kaynaklarının payı yüzde 16,5’tir.Başka deyişle birincil enerji kaynakları arzında yenilenebilir enerji kaynakların payı yalnız altıda birdir. 2019 enerji hammaddeleri ithalat faturası 41,6 milyar dolar olmuştu. Gerek Covid-19 salgını nedeni ile talep artışının olmaması, gerekse petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle, enerji ham maddeleri ithalat faturası 2020’de yüzde 30 azalmış ve 28,8 milyar dolara gerilemişti. Ancak 2021’de, petrol, doğal gaz ve kömür fiyatlarındaki yüksek artışlar, enerji ham maddeleri ithalat faturasının bu yıl çok yüksek olacağına işaret ediyor.
Elektrik üretiminde 2020’de fosil yakıtların yüzde 57,5 olan payı,2021’in ilk sekiz ayında yüzde 64,5’e yükselmiş, yenilebilir kaynakları payı yüzde 42,5’ten yüzde 35,5’e gerilemiştir.
Enerji ithalatı faturasında en büyük pay petrolündür ve enerjide dışa bağımlılığın en önemli nedenlerinden biri, karayollarındaki milyonlarca aracın tükettiği yakıttır. İthal fosil yakıtlara bağımlılığın ve karbon salımlarının azaltılması için, ulaşım ve lojistik politikalarında çok ciddi değişiklikler gereklidir.
– Özel oto sahipliğini özendirmekten vazgeçilmeli, yalnızca bütün motorlu araçları elektrikli hale getirmeye dayanan anlamsız boş hayaller bir kenara konulmalıdır.
-Kent içi ulaşımda, yürüyüş ve bisiklet yollarını, raylı toplu taşımacılığı, kentler arası ulaşım ve lojistikte raylı sistemleri ve deniz taşımacılığını başat hale getirecek politika ve uygulamalara bir an önce yönelmek zorunludur.
– Üç tarafı denizlerle kaplı ülkemiz, yüzünü tekrar denizlere dönmelidir. Sahil kentlerinin semtlerini ve kentleri birbirlerine bağlayan düzenli deniz ulaşımı hizmetleri tesis edilmelidir.
Şimdi, ışıklar içinde uyumasını dilediğim Mümtaz Soysal Hoca’nın ‘‘öpülesi gemilerinin” tekrar denizlerde süzülmesi zamanıdır.
Elektrik üretiminde kömürün payı radikal bir şekilde azaltılmalıdır.
Bu amaçla`, belirli bir zaman diliminde kömüre dayalı elektrik üretiminin sonlandırılması hedeflenmeli,
-Yeni ithal kömür santralları kurulmasına izin verilmemeli,
– Çevreye verdikleri zararları giderici yatırımları yapmayan santralların üretimleri durdurulmalı, bu yatırımları yapmamakta ısrar eden tesislerin yönetimine kamu adına el konulmalıdır. Yapılacak kapsamlı toplumsal fayda maliyet çalışmalarının sonuçlarına göre, ya gerekli teknik yatırımlar hızla yapılarak tesisin faaliyeti sürdürülmeli, ya da santrallarda ve santrallara kömür sağlayan maden işletmelerinde çalışanların sosyal hakları güvence altına alınarak tesis kapatılmalı; tesis, bina ve arazisi toplum çıkarları doğrultusunda kullanılmalı,
Madencilik uygulamaları sorunlu, bulundukları bölgenin sosyo ekonomik durumu ile uyumsuz, maden işletmeleri ve santralların faaliyetleri sona ermeli,
Bilim ve tekniğin gereklerine uygun, doğal ve toplumsal çevre ile uyumlu, iş güvenliğinin esas olduğu bir madencilik ve çevreye verdikleri zararları teknik olarak asgari düzeye düşürüldüğü denetimli kömür santralları işletmeciliği ancak kamucu bir yaklaşım ve toplum çıkarlarını gözeten güçlü bir kamu işletmeciliği ve dağınık bir yapıda değil , kompakt bir şekilde sınırlı sayıda havzada yapılmalı
Bugün yalnız yüzde yirmisi değerlendirilen karasal rüzgar potansiyeli için konulan yılda 1000 MW yeni santral yapma hedefi ile potansiyelin tam olarak değerlendirilmesi 2060’da mümkün olabilecektir. Güneşte yılda 1000 MW yeni santral kurulumu ile, 240.000 MW potansiyelin tam olarak değerlendirilmesi ancak 232 yıl sonra, 2252’de söz konusudur. Bu rakamların yer aldığı Türkiye Yeşil Mutabakat Belgesini hazırlayanların, konu hakkında bilgi sahibi olmadıkları gibi, AB Yeşil Mutabakat hedeflerinden biri olan, deniz üstü rüzgar üretiminden de haberdar olmadıkları anlaşılmaktadır.
Bundan böyle enerji üretim tesislerinin kamusal bir planlama anlayışı içinde, esas olarak rüzgâr, güneş vb. yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve toplum çıkarlarını gözetir biçimde ve ekolojik bir bakış açısıyla kurulması sağlanmalıdır.
Rüzgâra dayalı elektrik üretim kapasitesinden, yurtiçinde üretilen kule, türbin, jeneratör vb. kullanılarak en yüksek düzeyde yararlanmaya çalışılmalıdır.
Bugün yalnız yüzde 3.3’ü değerlendirilen devasa güneşe dayalı elektrik üretim potansiyelinin kaplumbağa hızı ile değerlendirmeyi öngören güneş enerjisi karşıtı yaklaşım devre dışı bırakılmalıdır. Kadim bir güneş ülkesi olan ülkemizde bu sonsuz kaynaktan, sıcak su eldesi, güneş mimarisine uygun yapılarla ısınma ve elektrik üretimi için en yüksek düzeyde yararlanılmalıdır.
Dünya ölçeğinde nükleer santraların atık ve risk sorunu çözülmemiştir. Ülkenin enerji ihtiyacının en uygun şekilde karşılanmasına yönelik bir planlamaya dayanmayan nükleer hırs ve tutkuları; ülke ve toplum çıkarlarına uygun değildir. Akkuyu NGS bir çok yönden sorunlu, genel olarak enerjide dışa bağımlılığı, özel olarak enerjide Rusya Federasyonuna bağımlılığı arttıran, yapım çalışmalarının bir an önce durdurulması ve iptal edilmesi gereken bütünüyle hatalı bir projedir.
DSÖ’nün açıkladığı verilere göre, hava kirliliği küresel ölçekte insan sağlığına yönelik en büyük çevresel tehdit olarak görülüyor. Küresel iklim değişiklikleri, petrol, kömür ve doğalgaza tüm dünyada talebin artışı, yaşanan enerji krizinin bir boyutu. Peki yaşanan bu krizin ekoloji açısından sonuçları nasıl olacak?
Son krizde piyasanın sihirli eli, -iddia edilenin aksine- sorunları çözmek bir yana daha da yoğunlaştırırken, fosil yakıt tekellerinin güdümündeki enerji sektörü başka ne tür sorunlara gebeydi?
Kriz sürecinde enerji arzında yaşanan kesinti ve duraklamalar ve bu nedeniyle bazı sanayi tesislerinde üretimin gecikmesi ve aksamalar, küresel arz zincirlerini de etkileyince, fosil yakıt şirketleri ve onlar için kamuoyu oluşturan çevreler hemen “yenilenebilir enerjinin kesintili ve güvenilmez olduğunu, fosil yakıtlardan vaz geçilemeyeceğini ve daha çok desteklenmeleri gerektiği “tiratlarına başladılar. Fosil yakıtçılar, yoğun kamuoyunu etkileme kampanyaları ile , AB’de Yeşil Mutabakat ve Dönüşüm çalışmalarının temposunun düşmesi, ABD’de ise zaten düşük olan hızını yitirmesi ve duraklamasının peşinde.
İklim değişikliğine karşı mücadele tüm insanların görevi. Sıcaklık artışları, kuraklıklar, ani beklenmedik su baskınları vb. olağanüstü meteorolojik olaylar vb. sonuçlar iklim değişikliği ve her yıl milyonlarca kişinin ölümüne neden olan hava kirliliğine karşı toplum çıkarları doğrultusunda , yurttaşların katılımıyla toplumcu, demokratik ve ekolojik içerikte çalışmalar yoğunluk kazanmalı.
KİRLENMEDEN, KİRLETMEDEN, BARIŞ İÇİNDE, EŞİT, ÖZGÜR, ADİL, AYDINLIK BİR DÜNYA VE BAĞIMSIZ, DEMOKRATİK VE SOSYALİZM DOĞRULTUSUNDA YÜRÜYEN BİR TÜRKİYE DİLEĞİYLE
18 ve 19 EKİM 2021